Tên di sản : Địa điểm Cầu Đò Lèn

Tỉnh/Thành phố : Thanh Hóa

Loại di tích : Di tích lịch sử

Sô quyết định : Số 3283/QĐ-UBND

Giới thiệu

Hiện tại, địa điểm này thuộc về địa bàn của thị trấn huyện và đây cũng là khu vực giáp ranh giữa hai xã Hà Ngọc và xã Hà Lâm.

Cái tên “Lèn” hay “Đò Lèn” không phải là tên một làng, xã cụ thể của Hà Trung xưa. Qua tìm hiểu, nghiên cứu, chúng tôi có thể khẳng định là tên của một bến sông, bến đò cũ mà ở đó có một lèn đá ngầm ở dưới lòng sông, vì vậy mà dân gian thường gọi là bến Lèn hoặc bến Đò Lèn. Vào những năm đầu của thế kỷ XX, khi thực dân Pháp bắc cây cầu sắt chỗ khu vực bến đò này thì chiếc cầu tự nhiên được gọi là cầu Đò Lèn. Vì vậy, con sông chảy qua chiếc cầu này cũng được mang tên là Lèn.

Sông Lèn thực chất là một nhánh của hạ lưu Sông Mã, bắt đầu từ ngã Ba Bông rồi chảy qua khu vực Đền Bông, rồi Đền Hàn, Đền Lý Thường Kiệt và cầu Đò Rèn để chảy tiếp qua các xã Hà Lâm, Hà Phú, Hà Toại,...rồi cuối cùng là đổ ra cửa Bạch Câu.

Cầu Đò Lèn đã đi vào lịch sử và huyền thoại bởi đây là một trong những chiếc cầu sắt đầu tiên được xây dựng từ những năm đầu thế kỷ XX trên quốc lộ 1A cho ô tô, tàu hỏa và khách bộ hành qua lại. Khi cây cầu ra đời thì khu vực Lèn đã trở thành một trung tâm kinh tế sầm uất, nhộn nhịp ở trong tỉnh. Ở đây có cả nhà ga xe hỏa, có bến sáu kho, có phố Lèn và Trường Tiểu học Pháp – Việt nơi mà nhiều học sinh của trường đã được tiếp thu chủ nghĩa yêu nước, tiến bộ để trở thành những chiến sĩ cách mạng cống hiến suốt đời cho sự nghiệp vì nền độc lập tự do của dân tộc. Trải qua những biến cố thăng trầm của lịch sử nhất là khi cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước kết thúc, toàn bộ khu vực cầu Đò Lèn đều trở thành một địa điểm lịch sử cần bảo vệ để phát huy tác dụng như một di tích lịch sử văn hóa – cách mạng quan trọng của tỉnh và huyện nhà.